Opinia: Jak AI przekształca globalne edukację w 2025 roku

Początkowo generatywna sztuczna inteligencja wywołała strach w edukacji, z dominującymi w nagłówkach zakazami i obawami o plagiaty. Jednak szkoły i uniwersytety zaczynają teraz przyjmować i integrować AI, wykorzystując ją do nauczania, korepetycji i opracowywania programów nauczania.

Kiedy generatywne modele AI zaczęły pojawiać się z Wielkich Modeli Językowych i wkraczały na pole akademickie, wywołały panikę w klasach na całym świecie. Czuje się, jakby to było wczoraj (a raczej dzisiaj, ponieważ to zmartwienie nie zniknęło całkowicie), że wszystko, o czym mogliśmy myśleć, to studenci oszukujący za pomocą AI i korzystający z ChatGPT, aby zdać każdy egzamin.

W 2023 roku, zaledwie kilka miesięcy po uruchomieniu ChatGPT, zobaczyliśmy nagłówki mówiące, że szkoły w Nowym Jorku zakazały AI chatbotów, że platforma była zablokowana w wielu szkolnych sieciach w Stanach Zjednoczonych i Australii, a wiele uniwersytetów zaczęło aktualizować swoje regulaminy, uwzględniając generatywne AI w swoich regulacjach dotyczących plagiatu.

Mgła strachu, zamieszania i nieufności opadła na instytucje edukacyjne. Czy to Chatbot, czy uczeń napisał ten genialny esej? Czy powinniśmy przyjąć tę nową technologię? Jakie będą konsekwencje?

Podczas gdy wiele szkół i uniwersytetów nadal „demonizuje” chatboty, słusznie podnosząc obawy dotyczące znaczenia krytycznego myślenia, zauważyłam zmianę w postrzeganiu AI w kontekście edukacyjnym w ciągu ostatnich kilku miesięcy.

Teraz, w 2025 roku, nie tylko zauważyłam bardziej otwarte podejście do tych narzędzi, ale także szybkie przyjęcie i zaskakującą integrację koncepcji i aplikacji AI.

Od sześcioletnich dzieci uczących się o LLM w szkołach publicznych, przez nauczycieli korzystających z ChatGPT do przygotowywania lekcji, po AI jako nauczycieli, aż po Anthropic i Google rozwijające specjalistyczne modele AI do nauki, generacyjne AI znacząco transformuje edukację na całym świecie w tym roku.

Chatboty przechodzą z zakazanych do wymaganych

W mniej niż dwa lata przeszliśmy od gorących debat na temat tego, jak karać uczniów za korzystanie z generacyjnego AI, do pytania, jaki jest najwcześniejszy wiek, w którym możemy nauczyć je korzystać z tej technologii.

Jedna po drugiej, renomowane instytucje zaczęły wkraczać w erę generatywnej sztucznej inteligencji, proponując innowacyjne kursy pomimo krytyki i obaw etycznych. W zeszłym grudniu, UCLA ogłosiło swój pierwszy kurs AI w humanistyce, poświęcony literaturze porównawczej, a coraz więcej studentów zainteresowało się narzędziami AI, które mogą zwiększyć efektywność nauki i pomóc zyskać pewność w technologii.

Jednak bez wątpienia, Chiny były jednym z najszybszych krajów, które przyjęły i zintegrowały umiejętność korzystania z AI do swoich instytucji edukacyjnych. Po przełomie DeepSeek w Stanach Zjednoczonych i na świecie kilka miesięcy temu, w styczniu, chińskie organizacje i rząd uznały moc tego narzędzia, a do lutego, czołowe uniwersytety w kraju już prowadziły kursy DeepSeek i rozwijały programy licencjackie skoncentrowane na AI.

Chińskie instytucje nie ograniczyły swojej edukacji z zakresu AI tylko do dorosłych. Szkoły w Pekinie ogłosiły w tym roku, że będą uczyć młodych uczniów w szkołach podstawowych i średnich, zaczynając od 6 lat, jak korzystać z chatbotów AI, etyki AI oraz podstaw technologii generatywnej AI.

#NewsInPhoto Rozpoczynając od najbliższego semestru jesieni, wszystkie podstawowe i średnie szkoły w #Beijing będą oferować kursy z #AI, a każdy uczeń będzie miał co najmniej osiem godzin lekcyjnych rocznie. Według dyrektywy z 2024 roku Ministerstwa #Edukacji, ta inicjatywa edukacyjna ma na celu kształcenie… pic.twitter.com/6b0sfGl9AB

— China Daily (@ChinaDaily) 16 kwietnia 2025

Podczas gdy inne kraje i regiony na całym świecie nie były tak szybkie, zaangażowane i strategiczne w kwestii nauki AI jak Chiny, zauważyłam rosnące zainteresowanie i adopcję tej technologii w salach lekcyjnych, nie tylko w wiadomościach, ale także ze strony bliskich profesjonalistów w tej dziedzinie oraz na podstawie własnych doświadczeń.

Potężne narzędzie dla nauczycieli

Mam kilka znajomych, którzy są nauczycielami, w mojej rodzinie również jest kilku nauczycieli, a ja pracowałam jako asystentka profesora przez dwa semestry, więc jestem zaznajomiona z powszechnym problemem w tym zawodzie: pracą w nadgodzinach bez dodatkowego wynagrodzenia.

Czasami praca nauczyciela nie ogranicza się tylko do czasu, który spędza na wyjaśnianiu różnych tematów uczniom przed tablicą lub kamerą. Wiele planowania, myślenia, edycji, rewizji i poprawek może nie wchodzić w skład oficjalnych płatnych godzin. A istnieje wiele sposobów, w jaki AI może pomóc nauczycielom zwiększyć efektywność.

Niedawno rozmawiałam z przyjacielem, który uczy nastolatków języka angielskiego i filozofii, i powiedział mi, że naprawdę cieszy się wsparciem od chatbota. „To świetne” – powiedział. „Mogę tworzyć fajne testy i przygotowywać interesujące lekcje oparte na rzeczach, które obecnie ich interesują.”

Podręcznik może dostarczyć cenne podstawy do wielu tematów, ale nigdy nie nadąża za najnowszymi trendami na TikToku czy wirusowymi zjawiskami, takimi jak obrazy w stylu Studio Ghibli stworzone przez ChatGPT. Nauczyciele teraz mogą poprosić Perplexity lub ChatGPT o pomoc w przygotowaniu zajęć do debaty na lekcji filozofii i dyskusję na temat, czy jest etyczne używanie AI do naśladowania charakterystycznego ludzkiego stylu, jakim jest Ghibli, czy nie. Ironiczne, wiem.

Istnieje teraz tysiące sposobów, w jaki edukatorzy mogą wykorzystać AI do wspierania lekcji, a co tydzień wydaje się pojawiać nowe funkcje AI i narzędzia specjalnie zaprojektowane dla nich.

Specjalistyczne narzędzia AI

Kilka dni temu, Anthropic uruchomiło ‚Claude for Education’ – specjalistyczny program AI dla szkolnictwa wyższego, w którym startup AI adresuje jedno z głównych zmartwień ekspertów w tej dziedzinie: krytyczne myślenie.

Jednym z głównych zarzutów dotyczących wykorzystania modeli AI jest posiadanie technologii, która dostarcza odpowiedzi i wszystkie potrzebne informacje, nie pozwalając jednocześnie studentowi na czas na myślenie, rozwiązywanie problemów i rozwijanie nowych umiejętności. Anthropic stworzyło rozwiązanie, we współpracy z instytucjami takimi jak London School of Economics and Political Science oraz Northeastern University, Champlain College, aby opracować dostosowane programy nauczania, które uwzględniają nawet sokratejskie pytania i specjalne przewodniki do nauki.

I nie chodzi tu tylko o Anthropic. Google niedawno uruchomił również narzędzie do nauki AI o nazwie „Dowiedz się więcej” do prowadzenia interaktywnych rozmów z użytkownikami, uwzględniając informacje na miarę podręcznika, i odpowiadając na wielkie pytania takie jak „Co powoduje zorzę polarną?” MIT uczy również dzieci jak budować „Małe Modele Językowe” za pomocą narzędzia edukacyjnego.

A moc nie leży wyłącznie w rękach nauczycieli i firm rozwijających te technologie. Ciekawi studenci we wszystkich wiekach, płciach, orientacjach seksualnych i miejscach na świecie zyskują dostęp do informacji i wiedzy, które kiedyś były dostępne tylko dla tych, którzy mogli sobie pozwolić na takie lekcje.

Z odrobiną sprytu i determinacji, senior w Argentynie może spełnić swoje marzenie o nauce włoskiego ze swoim prywatnym tutorem AI, a znudzony nastolatek w Kanadzie może nauczyć się chińskiego za pomocą praktycznych poradników i interaktywnych procesów, które mogą sięgnąć nawet dalej niż premium Duolingo.

AI jest już nieodłączną częścią teraźniejszości

Generatywna sztuczna inteligencja jest już częścią podstawowego programu nauczania wielu instytucji edukacyjnych na całym świecie. Ten początkowy sprzeciw wobec technologii staje się już przeszłością.

Sztuczna inteligencja jest już z nami na stałe, a korzyści – i konsekwencje – z jej użycia (lub niewykorzystania) są niemal namacalne. To już nie kwestia braku wystarczających zasobów czy dostępu do nowych technologii; są one teraz dosłownie na wyciągnięcie ręki dzięki aplikacjom na naszych urządzeniach mobilnych i komputerach.

Największym wyzwaniem, przed jakim stoją edukatorzy i liderzy instytucji edukacyjnych, jest odnalezienie męstwa do przyswojenia najnowszych osiągnięć, zrozumienia, jak działają nowe narzędzia, i integracji specjalistycznych systemów, które dostarczają rzeczywistej wartości – wszystko to przy jednoczesnym uwzględnieniu potencjalnych ryzyk dla uczniów, reagowaniu na pilność i presję ze strony rządów i prestiżowych modeli edukacyjnych, oraz kierowaniu się najzdrowszą i najkorzystniejszą ścieżką, jaką można w tym momencie dostrzec.